In dit artikel gaan we dieper in op wat dopamine precies is, wat het tekort aan dopamine betekent en wat de gevolgen kunnen zijn. Dopamine is een stof die een belangrijke rol speelt in tal van lichamelijke functies en processen, maar vooral bij onze emoties. Een tekort aan deze stof is dus niet voor niets geen pretje.
1. Wat is dopamine?
Dopamine is een neurochemisch dat in de hersenen wordt aangemaakt. Het is een neurotransmitter: een chemische stof die zenuwimpulsen van de ene cel naar de andere overbrengt. Dopamine is een belangrijke boodschapper over beloning, motivatie, beweging en de mogelijkheid om te leren.
Er zijn veel chemische stoffen die de hersenen gebruiken als neurotransmitters. Een dopamine deficiëntie, dat wil zeggen dat er te weinig dopamine in het lichaam is, is geassocieerd met een aantal psychische aandoeningen, waaronder Parkinson’s, schizofrenie en ADHD.
Dopamine speelt ook een rol in de emotionele reacties van een persoon. Als er een overschot aan dopamine wordt geproduceerd, kunnen mensen euforisch gevoel krijgen. Dit kan leiden tot gedrag dat gevaarlijk of ongezond is zoals overspel, drugsgebruik, risicovol rijgedrag of impulsief en ongezond eten.
- Dopamine is een neurochemisch dat in de hersenen wordt aangemaakt.
- Een dopamine deficiëntie wordt geassocieerd met verschillende psychische aandoeningen.
- Dopamine speelt ook een rol in de emotionele reacties.
2. Oorzaken van een dopamine tekort
Dopamine Ontregelingen
Dopamine tekorten kunnen het gevolg zijn van een verstoring van dopamine productie in de hersenen. Als het deels of helemaal niet wordt geproduceerd, resulteert dit in een laag dopamine gehalte. Dit kan voorkomen als gevolg van genetische aanleg, ontstekingen, veroudering of medicatie.
Dopamine Uitputting
Dopamine tekort gaat ook gepaard met een verlaagd vermogen van de hersenen om dopamine te produceren na langdurige overstimulatie. Bijvoorbeeld, als hersengebieden die dopamine gebruiken door overmatig gebruik in een korte tijd worden overbelast, dan kan er een dopamine tekort ontstaan.
Slechte Dopamine Opname
Bepaalde aandoeningen of medische aandoeningen zoals het syndroom van Parkinson, Huntington of multiple sclerose kunnen de opname van dopamine in hersencellen verminderen. Daarnaast kunnen bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva, beïnvloeden de opname van dopamine. Een lage opname van dopamine vermindert het aantal en de inhoud van dopamine neurotransmitters in de hersenen.
Eindconclusie
Op basis hiervan kunnen we concluderen dat er verschillende oorzaken kunnen zijn voor een laag dopamine gehalte in de hersenen. Een verstoring van de dopamine productie, uitputting, en lage dopamine opname door ontsteking, leeftijd of medicatie zijn slechts een paar mogelijke oorzaken.
3. De symptomen van een dopamine tekort
- Gevoelens van leegheid – Wanneer je te weinig dopamine produceert, ervaar je vaak een gevoel van leegheid. Dit kan een algemeen gevoel zijn van diepgang of geestelijke verbinding waardoor je niet meer in verbinding staat met de context van het leven.
- Verlies van motivatie – Het tekort aan dopamine kan je uithollen en vermindert je motivatie om iets te doen. Mensen kunnen bijna niet meer genieten, zodat ze niemand of niets meer verlangen te verwerven.
- Veranderingen in de stemming – Een van de meest voorkomende symptomen van dopaminegebrek is een verandering in de stemming. Mensen met lage dopaminekwaadaardige niveaus hebben vaak een doffe, depressieve stemming, waarbij negatieve emoties uitvergroot worden.
Een ander teken van een tekort aan dopamine kan zijn dat je je ongeïnteresseerd voelt in activiteiten of pleziermomenten die je vroeger leuk vond. Mensen kunnen apathisch en isotroop zijn en geen interesse tonen in sociale activiteiten of activiteiten om hun zelfvertrouwen te verhogen. Omdat dopamine betrokken is bij het maken van beloningen en motivatie, kan een dopamine tekort leiden tot een gevoel van “niets meer waard zijn om te je te verheugen”.
Mensen met een dopamine tekort kunnen ook last hebben van concentratieproblemen of cognitieve symptomen zoals geheugenstoornissen, traag denken en moeite hebben om te leren. Door de verscheidenheid aan dopaminekritische functies kunnen mensen ook problemen ondervinden met uithoudingsvermogen en energie. Dit kan resulteren in een verminderd vermogen om activiteiten uit te voeren. In sommige gevallen kunnen mensen met dopamine problemen ook last hebben van gevoelens van doelloosheid. De aanpassing aan veranderingen wordt ook moeilijker voor mensen met een dopamine tekort.
4. Behandeling van een dopamine tekort
Medicijnen: Dopamine-veranderingen kunnen met medicijnen worden behandeld. Deze medicijnen lijken sterk op dopamine of imiteren het effect dat dopamine heeft op de hersenen. Sommige medicijnen die worden gebruikt voor de behandeling van een tekort aan dopamine, zijn:
- Levodopa
- Dopamineagonist
- MAO-B-remmers
- Dopamine-instabilisatoren
Als een persoon levensbedreigende aandoeningen heeft die verband houden met een tekort aan dopamine, zoals een bewegingsstoornis volgend op traumatisch hersenletsel, zijn er medicijnen nodig die een selectieve, kortstondige toename van de dopamineconcentratie in de hersenen veroorzaken. Deze medicijnen worden meestal SAMSA’s (selectieve enkelfasemonoamine-reuptake-remmers) genoemd.
Genetische therapieën: Wetenschappers hebben methoden ontwikkeld waarmee dopamine direct in de hersenen aanwezig kan zijn. Het belangrijkste middel is genetische therapie. Genetische therapie stimuleert de synthese van dopamine door de genetische make-up van een cellijn te wijzigen of door gedefinieerde genen toe te voegen. Andere technieken omvatten het gebruik van broeikassen met neuronen en viral vectors (stukjes DNA die worden gebruikt om “dopaminegenen” te introduceren).
5. Hoe kan een dopamine tekort voorkomen?
Om een dopamine tekort te voorkomen, zijn er een aantal belangrijke dingen die je kunt doen. De volgende punten geven tips waarmee je je gezondheid positief kunt beïnvloeden:
- Eet gezond: Eet voedsel met gezonde voedingsstoffen, zoals vruchten, groenten, peulvruchten en complexe koolhydraten. Vermijd snacks en verbruik geen voedsel met veel suiker.
- Begin met oefenen: Oefenen helpt om de dopaminegehalte in het bloed te verhogen. Dit zorgt ervoor dat je vermoeidheid tegen gaat en ook stress vermindert.
- Ga naar bed op tijd: Begin tegen een bepaalde tijd naar bed te gaan om ervoor te zorgen dat je mindset voorbereid is op een goede nachtrust.
- Krijg genoeg zonlicht: Zonlicht helpt om de productie van dopamine te stimuleren. Probeer daarom elke dag een half uur buiten in de zon te zijn.
Het is belangrijk om momenten van ontspanning te creëren. Streven naar activiteiten die je energie geven en je levenskwaliteit verhogen. Jij kunt je stemming verbeteren door aan je geest en lichaam voldoende rust te gunnen. Ook kunnen supplementen worden ingenomen uit voedingsmiddelen die het dopamine niveau kunnen verhogen. Denk aan knoflook, champignons, walnoten, rozijnen en bananen.
Gezonde voeding, oefening, genoeg slaap, zonlicht en rustige momenten zijn belangrijke factoren die dopamine-tekort kunnen voorkomen. Pas deze tips toe zo vaak als je kunt om je gezondheid en welzijn te verbeteren.
Het voelen van lage dopamine-niveaus is natuurlijk geen makkelijke ervaring, en kan de kwaliteit van leven significant beïnvloeden. Gelukkig zijn er diverse mogelijkheden om de dopamine-niveaus te verhogen, als je door een arts goed wordt begeleid. Met de juiste behandeling kun je je leven verbeteren, dopamine-tekorten aanpakken en vooruit gaan.